Nowe (stare) zasady sprzedaży drewna?

Poznań, 21 września 2012r.

Notatka

ze spotkania Grupy Roboczej Przemysłu Drzewnego z Dyrektorem Generalnym Lasów Państwowych

W dniu wczorajszym w Warszawie miała miejsce narada zorganizowana przez Dyrektora Generalnego LP Adama Wasiaka w której udział wzięli przedstawiciele organizacji reprezentujących główne gałęzie przemysłu drzewnego, w tym wszystkich współpracujących w ramach Grupy Roboczej Przemysłu Drzewnego (PIGPD, SPPD, SPT, OIGPM, PKN EPAL). Stronę LP reprezentował m. in. Dyrektor Generalny A. Wasiak, jego Zastępca ds. Ekonomicznych M. Polak i Naczelnik Wydziału Marketingu A. Ballaun.

Przedstawiono stan prac nad zmianami systemu sprzedaży drewna, które mają wejść w życie jeszcze w tym roku, aby kształtować sprzedaż drewna na 2013r.

Najważniejsze propozycje to:

1. Dotychczasowa sprzedaż realizowana w formule przetargów ograniczonych zastąpiona będzie przez sprzedaż opartą o umowy wieloletnie, zawarte na czas nieokreślony. Objęta nimi ilość drewna to dla każdego przedsiębiorcy 70% średniej z zakupów z ostatnich 3 lat, liczona osobno dla drewna grup W-liściaste, W-iglaste, S i M, ale z pominięciem sortymentów takich jak drewno opałowe S4, karpina itp. Umowy będą jednolite dla wszystkich, a zawierać będzie mógł je każdy odbiorca drewna, bez względu na swoją wielkość, pod warunkiem że realizował zakupy w LP co najmniej „na dziś” i nie ciążą na nim żadne blokady. Wniosek o zawarcie umowy składany będzie zawsze do Dyrektora Generalnego LP, przez internet. Podpis Dyrektora składany będzie elektronicznie, podpis odbiorcy – fizycznie w lokalnej jednostce LP. W trakcie trwania umowy dla każdego odbiorcy generowana będzie co 90 dni „informacja dodatkowa” określająca poziom jego zakupów i rozliczeń. Wypowiedzenie umowy możliwe będzie jednostronnie w terminie 6 m-cy, lub za zgodą stron ze skutkiem natychmiastowym.

2. W oparciu o umowy wieloletnie każdego roku podpisywane będą umowy szczegółowe, na ilość drewna do zakupu w danym roku. Dokładnie ile drewna, jakiego i gdzie będzie każdy kupował, zostanie ustalone w przez system składania ofert zakupu w nadleśnictwach i ich weryfikację. Przebiegać będzie to podobnie do obecnego składania ofert zakupu w ramach Portalu L-D, z tym, że weryfikacja polegać będzie tylko na proporcjonalnej redukcji wszystkich ofert w miejscach, gdzie ich suma przekroczy ilość danego sortymentu drewna przeznaczoną do sprzedaży w oparciu o umowy. Cena – o której mowa dalej – nie ma tu znaczenia. Można będzie określić minimalną ilość drewna, poniżej której odbiorca rezygnuje z zakupu. Aż do przedostatniego dnia przed końcowym terminem dla każdego nadleśnictwa będzie w internecie widoczna informacja o obłożeniu ich ofert sprzedaży ofertami zakupu. Po zakończeniu tej procedury zorganizowany będzie jej II etap – aby dać możliwość złożenia ofert w miejscach gdzie drewno pozostało nie wykupione – przez tych odbiorców, których oferty zakupu zostały w I etapie zredukowane. Teoretycznie można tą procedurę powtarzać do wybrania całości puli drewna.

3. O ile powyższe rozwiązania strona przemysłu oceniła dobrze, o tyle nie doszło do uzgodnienia, jak ustalić właściwe relacje cenowe dotyczące drewna objętego umowami. Propozycja LP była następująca:

– Cena na początek 2013r. ma opierać się na średniej uzyskanej w II półroczu na przetargach ograniczonych i ma być ustalana przez nadleśniczych w porozumieniu z dyrektorami RDLP. Na podstawie cen z nadleśnictw wyliczana byłaby średnia cena obowiązująca na dany sortyment w całej RDLP lub dla z góry ustalonych grup podobnych do siebie nadleśnictw. Ta jednolita cena obowiązywać ma we wszystkich umowach.

– Weryfikacja ceny nastąpi raz na pół roku, przy czym brakuje jeszcze ustaleń, jakie wskaźniki makroekonomiczne należy brać tu pod uwagę. Na pewno będzie brana pod uwagę cena z bieżących przetargów e-drewno.

Ta propozycja została zakwestionowana przez przedstawicieli przemysłu, gdyż cena na przetargach na II półrocze ukształtowała się w zupełnie innych warunkach, niż te z którymi mamy dziś do czynienia i które można przewidzieć w 2013r. Naszym zdaniem, relacje dotyczące właściwego poziomu cen na I półrocze 2013 powinny opierać się na cenach nie średnich – lecz wywoławczych z przetargów na Portalu L-D. Może w obecnej niepewnej sytuacji gospodarczej byłoby też właściwe ustalić te ceny tylko na I kwartał.

Ponadto – wobec faktycznego braku możliwości negocjacji cen – oczekujemy, że wszyscy odbiorcy, którzy nie zaakceptują ich poziomu ustalonego przez RDLP na dane półrocze i postanowią w tym okresie kupować surowiec tylko na przetargach e-drewno, będą mogli nie podpisać umowy na ten okres, bez żadnych dalszych konsekwencji. Warunek jest jeden – uwolnione w ten sposób drewno pierwotnie przeznaczone na sprzedaż przez umowy – musi w całości trafić na e-drewno.

W trakcie dyskusji okazało się, że strona LP w tym momencie nie może ustosunkować się do tych propozycji. Potrzebne będą tu jeszcze dodatkowe negocjacje.

4. Dyskusja wywiązała się również wokół sprawy przyznawania przedsiębiorcom rabatów za wielkość zakupów i skont za szybką płatność. LP wycofują się z wcześniejszej propozycji udzielania rabatów, uznając to za rozwiązanie dla nich niebezpieczne i niepewne od strony prawnej, ze względu na ich dominującą pozycję. Większość przedstawicieli przemysłu (poza OZPPD) nie zgadza się z tym stanowiskiem.

LP potwierdzają natomiast wprowadzenie skont – tu ustalono, że powinny one dotyczyć płatności w przedziale 0 -14 dni. Nie ustalono jednak ich wysokości – nasza poprzednia propozycja to ok. 2-3%.

5. Ustalono również, że reszta dostępnego drewna, a więc co najmniej 30% puli drewna wynikającej ze średniej 3-letniej historii zakupów przedsiębiorców, sprzedawana będzie tak jak dotąd w ramach organizowanych co pół roku systemowych otwartych przetargów e-drewno. Wszelkie inne drewno trafi na „zwykłe” otwarte przetargi e-drewno – organizowane na bieżąco. Tu nie ma zmian – są za to zasadnicze modyfikacje w sposobie prowadzenia tych przetargów.

Tak jak zaproponowaliśmy jeszcze w 2011r., wprowadzona będzie możliwość tzw. automatycznej licytacji. W skrócie polegać to będzie na tym, że każdy z kupujących może złożyć ofertę z górnym limitem ceny, jaką jest gotów zapłacić, jednak niewidocznym dla innych kupujących. Dopóki cena na licytacji nie przekroczy tego pułapu, będzie automatycznie wygrywał z każdą niższą ofertą o 1 zł, bez konieczności samodzielnego podnoszenia ceny. Może też od razu ustalić liczne progi – np. 100 zł/m3 na 1000 m3, lecz gdy cena ten próg przekroczy, to nowy próg wynosi 120 zł/m3 ale tylko za 500 m3 itd. Da to możliwość przemyślanego składania ofert na wielu równoczesnych aukcjach oraz możliwość zakupu po cenie faktycznie rynkowej z minimalnym przebiciem (często niższej niż założone maksimum), bez konieczności stałej obecności przy komputerze. Z czasem prawdopodobnie pozwoli to na zakup bez „dogrywek” i spłaszczy ceny. Jednak odbiorcy przyzwyczajeni do obecnego sposobu licytowania będą mogli wykorzystywać go nadal. Co ważne – każdy może zamieścić na danym przetargu tylko jedną swoją ofertę.

Ta część rozwiązania znalazła aplauz po stronie przemysłu. Spór powstał jednak wokół naszego postulatu pełnego ujawniania danych firm (w e-drewno nie będą uczestniczyć osoby fizyczne) biorących udział w przetargach, lub je wygrywających – czyli po prostu organizacji ich jako przetargi jawne, zgodnie z Kodeksem Cywilnym.

Strona LP twierdziła natomiast, że stanowiłoby to naruszenie tajemnicy przedsiębiorstw, powołując się na posiadane, ale nam nieznane ekspertyzy prawne. Sprawa ta pozostała sporna.

6. LP przychyliły się natomiast do naszej propozycji, aby na e-drewno można było licytować nie tylko w górę, lecz też w dół od ceny wywoławczej w znacznie większym niż dziś, lecz nie sprecyzowanym zakresie. Strona przemysłu proponowała limit ok. 20%.

7. Uzgodniono, że finalne propozycje, wyjaśniające ww. wątpliwości, powinny być ustalone w ciągu najbliższych 3 tygodni.

Na koniec Dyrektor Generalny LP A. Wasiak przekazał, że spodziewany wzrost podaży drewna w 2013r. wyniesie ok. 1 mln m3.

Podziękował również Grupie Roboczej Przemysłu Drzewnego za dotychczasowe wyważone i konstruktywne działania, bez których reforma systemu sprzedaży drewna nie byłaby możliwa.

Bogdan Czemko

Niniejsze omówienie spotkania nie stanowi formalnego i pełnego sprawozdania z jego przebiegu.