Kto pyta nie błądzi. Chyba, że nie wie o co pyta

Wydano wiele tysięcy zł na stworzenie portalu, za pomocą którego będzie można sprawdzić zapytania kierowane przez nadleśnictwa do izb skarbowych, aby przez niewłaściwe przedstawienie stanu faktycznego nie uzyskać absurdalnych orzeczeń, które później inne urzędy będą powielały. Tak było z grodzeniami upraw . Okazało się, zgodnie z orzeczeniem izb skarbowych, że grodzenia upraw to balustrady balkonowe. Niestety, orzeczenie Izby Skarbowej w Łodzi, na zapytanie jednego z łódzkich nadleśnictw w sprawie odliczenia podatku VAT od samochodów służbowych nadleśniczego i specjalisty do spraw łowieckich spowodowało, że praktycznie w Lasach  100% podatku VAT będą mogli odliczyć tylko ci, co posiadają samochody z jednym rzędem siedzeń. Jak się nie wie jak zapytać, to się po prostu nie pyta.

„Wyraźny ustawowy obowiązek doglądania lasu wyklucza doszukiwanie się innych, pośrednich powiązań między używaniem aut przez nadleśnictwo, a jego działalnością gospodarczą” – tak brzmi jedno ze zdań orzeczenia, które praktycznie wyklucza odliczenie w Lasach 100% podatku VAT od eksploatacji samochodów służbowych.

Tak wynika z interpretacji dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi. Organ nie tylko nie przychylił się do opinii nadleśnictwa, że może ono odliczyć całą kwotę VAT od tankowania i innych wydatków eksploatacyjnych, ale i zakwestionował związek zakupów z działalnością gospodarczą (numer interpretacji IPTPP4/443-372/ 14-2/UNR).

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą. W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu:

1. nabycia towarów i usług,
2. dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go dla tej czynności za podatnika podatku od towarów i usług, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – zgodnie z ust. 2 powołanego artykułu – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych”.

Zatem przymiot podatnika podatku od towarów i usług przypisany jest osobie fizycznej, osobie prawnej, jednostce organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, samodzielnie wykonującej działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Samodzielność gospodarcza w prowadzeniu działalności gospodarczej oznacza możliwość podejmowania decyzji, a zarazem posiadanie odpowiedniego stopnia odpowiedzialności za podjęte decyzje, w tym za szkody poniesione wobec osób trzecich, jak również ponoszenie przez podmiot ryzyka gospodarczego.

Należy ponadto zwrócić uwagę na treść przepisów dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1 ze zm.). Mianowicie zgodnie z art. 9 Dyrektywy, podatnikiem jest każda osoba wykonująca samodzielnie i niezależnie od miejsca zamieszkania działalność gospodarczą bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu. Powyższe przepisy wskazują, że niezależnie od częstotliwości wykonania danej czynności, czynność ta podlega opodatkowaniu jeśli podmiot wykorzystuje w sposób ciągły w celach zarobkowych swój majątek.

Wobec powyższego, za podatnika podatku VAT będzie uznany tylko taki podmiot, który dokonuje czynności zmierzających do wykorzystania nabytych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Należy zauważyć, że dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest również istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług a prowadzoną działalnością.

Jednakże ustawodawca nie precyzuje, w jakim zakresie i w jaki sposób towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, aby pozwoliło to podatnikowi na odliczenie podatku naliczonego. Związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika może mieć zatem charakter pośredni lub bezpośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży – towary handlowe lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy; bezpośrednio więc wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast o pośrednim związku nabywanych towarów i usług z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążące się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa, mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym osiąganymi przez podatnika obrotami. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością przedsiębiorstwa, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu.

Z pośrednim związkiem dokonanych zakupów z działalnością podatnika mamy zatem do czynienia wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez przedsiębiorstwo sprzedaży. Najczęściej do wydatków mających pośredni wpływ na wykonywanie czynności opodatkowanych zalicza się koszty reklamy, wydatki związane z udziałem w targach, konferencjach, koszty doradztwa podatkowego, obsługi prawnej.

Należy w tym miejscu przywołać art. 168 ww. dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zgodnie z którym, jeżeli towary i usługi wykorzystywane są na potrzeby opodatkowanych transakcji podatnika, podatnik jest uprawniony, w państwie członkowskim, w którym dokonuje tych transakcji, do odliczenia – od kwoty VAT, którą jest zobowiązany zapłacić – VAT należnego lub zapłaconego w tym państwie członkowskim od towarów i usług, które zostały mu dostarczone lub które mają być mu dostarczone przez innego podatnika. Z ugruntowanego orzecznictwa TSUE wynika, że aby podmiot miał prawo do odliczenia VAT, musi on być podatnikiem w rozumieniu przepisów dyrektywy, a po drugie towary i usługi powinny być używane do celów transakcji podlegających opodatkowaniu (zob. np. wyrok z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-137/02, pkt 24), wyrok z 6 kwietnia 1995r, w sprawie C-4/94, wyrok z 8 czerwca 2000r. w sprawie C-98/98, wyrok z 13 marca 2008r. w sprawie C-437/06).

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Nadleśnictwo jest państwową jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, o której mowa w art. 32 ust. 2 pkt l ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach, wchodzącą w skład Lasów Państwowych. Obszar działania Nadleśnictwa obejmuje powierzchnię 20.671,81 ha i jest on administracyjnie podzielony na 12 leśnictw rewirowych. Nadleśnictwo prowadzi również gospodarkę szkółkarską jak i łowiecką na terenie Ośrodka Hodowli Zwierzyny składającego się z dwóch obwodów łowieckich nr 31 i 32 o łącznej powierzchni 22.705 ha, podzielonego na 2 leśnictwa łowieckie.

Zgodnie z § 18 ust. 2 Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe (PUZP), w przypadku gdy codzienny dojazd do pracy publicznymi środkami lokomocji jest utrudniony, kierownikom jednostek organizacyjnych (w tym nadleśniczym) oraz osobom przez nich upoważnionym (w szczególności leśniczym i strażnikom leśnym), przysługuje prawo do bezpłatnego używania samochodów służbowych do tego celu.

W § 4 PUZP wskazane zostały miejsca pracy dla określonych grup pracowników nadleśnictwa, zgodnie z którym:

1. dla nadleśniczego – miejscem wykonywania pracy jest teren nadleśnictwa,
2. dla leśniczych – miejscem wykonywania pracy jest teren leśnictwa wskazanego w umowie o pracę.

Pracownicy wymienieni w pkt a i b zaliczani są do Służby Leśnej, o której mowa w ustawie z dnia 28.12.1991 r. o lasach i aktach wykonawczych do niej. Z przepisów powołanej ustawy, wynika, że jest to grupa pracownicza, na której ciążą szczególne obowiązki związane z wykonaniem tej ustawy w zakresie zarządzania lasami Skarbu Państwa, prowadzenia zrównoważonej gospodarki leśnej, ochrony i utrzymania trwałości lasów. Praca ich polega na częstym lub ciągłym przemieszczaniu się po rozległym terenie i wymaga od nich pełnej dyspozycyjności i „mobilności”. Wykonują oni różnorodne obowiązki służbowe w zakresie administrowania i zarządzania, gospodarki leśnej i łowieckiej, ochrony mienia i ochrony lasu, w tym przeciwpożarowej ochrony lasu. W szczególności, w okresie intensywnych prac np. prac odnowienia i zalesiania lasu, pozyskania i wywozu drewna, organizacji polowań, a także w okresie wysokiego zagrożenia pożarami lasu i w razie pożaru lasu, w razie kradzieży mienia i/lub wystąpienia innych szkód w drzewostanach i innego majątku nadleśnictwa, muszą dotrzeć z miejsca zamieszkania na miejsca tych zdarzeń w bardzo krótkim czasie, bez względu na porę dnia i/lub dzień tygodnia.

Wszystkie samochody służbowe są pojazdami samochodowymi w myśl artykułu 86a ust. 4 pkt l ustawy o podatku od towarów i usług.

Odnosząc się do powyższego należy na wstępie wskazać, że od dnia 1 stycznia 2014 r. kwestie związane z odliczeniem podatku od towarów i usług związanego z pojazdami samochodowymi zostały uregulowane przepisami art. 86a ustawy. Natomiast z dniem 1 kwietnia 2014r. na podstawie art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014r., poz. 312), zwanej dalej ustawą nowelizującą, przepisy art. 86a uległy zmianie.

Jednocześnie wskazać trzeba, że ww. przepisy dotyczą zakresu prawa do odliczenia podatku naliczonego w całości (100%) lub w części (50%). W tej sprawie przepisy te nie znajdują zastosowania bowiem nie został spełniony podstawowy warunek do odliczenia, tj. związek zakupów o których mowa w pytaniu, z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy.

Treść wniosku w powiązaniu z analizą przepisów ustawy o lasach wskazuje bowiem, że opisane we wniosku wydatki nie służą działalności gospodarczej Wnioskodawcy podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Należy wskazać, że zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1a ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2011r. Nr 12, poz. 59, z późn. zm.), trwale zrównoważona gospodarka leśna to działalność zmierzająca do ukształtowania struktury lasów i ich wykorzystania w sposób i tempie zapewniającym trwałe zachowanie ich bogactwa biologicznego, wysokiej produkcyjności oraz potencjału regeneracyjnego, żywotności i zdolności do wypełniania, teraz i w przyszłości, wszystkich ważnych ochronnych, gospodarczych i socjalnych funkcji na poziomie lokalnym, narodowym i globalnym, bez szkody dla innych ekosystemów.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy o lasach trwale zrównoważoną gospodarkę leśną prowadzi się według planu urządzenia lasu lub uproszczonego planu urządzenia lasu (…).

Z kolei, zgodnie z art. 8 ww. ustawy o lasach gospodarkę leśną prowadzi się według następujących zasad:

1. powszechnej ochrony lasów,
2. trwałości utrzymania lasów,
3. ciągłości i zrównoważonego wykorzystania wszystkich funkcji lasów,
4. powiększenia zasobów leśnych.

W myśl art. 13 ust. 1 ww. ustawy o lasach, właściciele lasów są obowiązani do trwałego utrzymywania lasów i zapewnienia ciągłości ich użytkowania, a w szczególności do:

1. zachowania w lasach roślinności leśnej (upraw leśnych) oraz naturalnych bagien i torfowisk;
2. ponownego wprowadzenia roślinności leśnej (upraw leśnych) w lasach w okresie do 5 lat od usunięcia drzewostanu;
3. pielęgnowania i ochrony lasu, w tym również ochrony przeciwpożarowej;
4. przebudowy drzewostanu, który nie zapewnia osiągnięcia celów gospodarki leśnej, zawartych w planie urządzenia lasu, uproszonym planie urządzenia lasu lub decyzji, o której mowa w art. 19 ust. 3;
5. racjonalnego użytkowania lasu w sposób trwale zapewniający optymalną realizację wszystkich jego funkcji przez:
   1. pozyskiwanie drewna w granicach nieprzekraczających możliwości produkcyjnych lasu,
   2. pozyskiwanie surowców i produktów ubocznego użytkowania lasu w sposób zapewniający możliwość ich biologicznego odtwarzania, a także ochronę runa leśnego.

Natomiast, zgodnie z art. 13a ust. 1 ww. ustawy, w celu realizacji zrównoważonej gospodarki leśnej Lasy Państwowe obowiązane są w szczególności do:

1. inicjowania, koordynowania i prowadzenia okresowej oceny stanu lasów i zasobów leśnych oraz prognozowania zmian w ekosystemach leśnych;
2. sporządzania okresowych wielkoobszarowych inwentaryzacji stanu lasów oraz aktualizacji stanu zasobów leśnych;
3. prowadzenia banku danych o zasobach leśnych i stanie lasów.

Zgodnie z art. 35 ust. 1 ww. ustawy nadleśniczy prowadzi samodzielnie gospodarkę leśną w nadleśnictwie na podstawie planu urządzenia lasu oraz odpowiada za stan lasu. W szczególności nadleśniczy:

1. reprezentuje Skarb Państwa w stosunkach cywilnoprawnych, w zakresie swojego działania;
2. kieruje nadleśnictwem jako podstawową jednostką organizacyjną Lasów Państwowych;

2a. bezpośrednio zarządza lasami, gruntami i innymi nieruchomościami Skarbu Państwa, pozostającymi w zarządzie Lasów Państwowych;

2b. powołuje i odwołuje:
1. zastępców nadleśniczego w uzgodnieniu z dyrektorem regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych,
2. głównego księgowego nadleśnictwa,
3. inżyniera nadzoru,
4. leśniczego;

2c. inicjuje, koordynuje oraz nadzoruje działalność pracowników nadleśnictwa;

3. ustala organizację nadleśnictwa, w tym podział na leśnictwa zapewniający leśniczym prawidłowe wykonywanie zadań gospodarczych, oraz zatrudnia i zwalnia pracowników nadleśnictwa;
4. organizuje ochronę mienia i zwalczanie szkodnictwa leśnego.

Ponadto, zgodnie z art. 45 ust. 1 ww. ustawy w Lasach Państwowych tworzy się Służbę Leśną. Do Służby Leśnej zalicza się pracowników zajmujących się:

1. sprawami zarządu lasami będącymi w zarządzie Lasów Państwowych,
2. prowadzeniem gospodarki leśnej i ochroną lasów,
3. zwalczaniem przestępstw i wykroczeń w zakresie szkodnictwa leśnego i ochrony przyrody oraz wykonywaniem innych zadań w zakresie ochrony mienia,
4. sprawami nadzoru, o którym mowa w art. 5, w razie powierzenia takiego nadzoru.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku opisu sprawy samochody służbowe, do których odnoszą się przedstawione we wniosku pytania, powierzone są pracownikom służby leśnej (nadleśniczemu oraz leśniczym ds. łowieckich), o której mowa w ustawie o lasach. Praca ich polega na częstym lub ciągłym przemieszczaniu się po rozległym terenie i wymaga od nich pełnej dyspozycyjności i „mobilności”. Wykonują oni różnorodne obowiązki służbowe w zakresie administrowania i zarządzania, gospodarki leśnej i łowieckiej, ochrony mienia i ochrony lasu, w tym przeciwpożarowej ochrony lasu. Jest to, jak wskazał Wnioskodawca, grupa pracownicza, na której ciążą szczególne obowiązki związane z wykonaniem tej ustawy w zakresie zarządzania lasami Skarbu Państwa, prowadzenia zrównoważonej gospodarki leśnej, ochrony i utrzymania trwałości lasów.

W świetle powyższych okoliczności należy przyjąć, że pojazd samochodowy oddany do dyspozycji nadleśniczemu oraz pojazdy samochodowe oddane do dyspozycji leśniczym ds. łowieckich, o którym mowa we wniosku, a zatem również wydatki związane z nabyciem paliw silnikowych do tych pojazdów oraz z ich eksploatacją, bez wątpienia w sposób bezpośredni służą wykonywaniu czynności, które wiążą się z wykonywaniem ustawowych obowiązków nałożonych na Wnioskodawcę odrębnymi przepisami prawa. Zatem nie sposób przyjąć, że wskazane przez Wnioskodawcę czynności, którym służą ww. pojazdy samochodowe podejmowane są w ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz aby Wnioskodawca w odniesieniu do ww. czynności występował w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

Należy jednocześnie zauważyć, że skoro jak wskazano wyżej wydatki dotyczące nabycia paliw silnikowych oraz eksploatacji ww. pojazdów mają bezpośredni związek z wykonywaniem przez Wnioskodawcę ustawowych obowiązków nałożonych na niego odrębnymi przepisami prawa, zatem doszukiwanie się pośredniego wpływu na czynności, które można by uznać za działalność gospodarczą podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT nie może prowadzić do zmiany ich kwalifikacji z punktu widzenia możliwości zastosowania odliczenia. Taki związek jest bowiem zbyt nieuchwytny, mało konkretny w porównaniu do wyraźnego i jednoznacznego związku tych wydatków z czynnościami wykonywanymi w ramach ustawowych obowiązków Wnioskodawcy.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że wydatki na nabycie paliw silnikowych oraz wydatki eksploatacyjne, dotyczące przedmiotowych samochodów są w sposób bezpośredni i jednoznaczny związane z wykonaniem obowiązków nałożonych ustawą o lasach w zakresie zarządzania lasami Skarbu Państwa, prowadzenia zrównoważonej gospodarki leśnej ochrony i utrzymania trwałości lasów (art. 7 ustawy o lasach).

Tym samym należy stwierdzić, że przedmiotowe samochody nie służą działalności opodatkowanej Wnioskodawcy.

W konsekwencji powyższego, w świetle powołanego wyżej przepisu art. 86 ust. 1 ustawy, wobec braku związku tych wydatków z opodatkowaną działalnością gospodarczą, należy stwierdzić, że Wnioskodawca nie ma możliwości odliczania podatku VAT z faktur dokumentujących wydatki dotyczące nabycia paliw silnikowych oraz eksploatacji samochodu oddanego do dyspozycji nadleśniczemu jak również samochodów oddanych do dyspozycji leśniczym ds. łowieckich.

http://www.epodatnik.pl/interpretacje-podatkowe/wykaz.php?id=311409-2014-07-15-dyrektor-izby-skarbowej-w-lodzi-iptpp4-443-372-14-2-unr